Karaczan amerykański – czym jest i skąd pochodzi

Czym jest i skąd pochodzi Karaczan amerykański

Karaczan amerykański (Periplaneta americana) znany również jako przybyszka amerykańska lub kakerlak amerykański jest największym spośród występujących na terenie Polski karaczanów. Dwie najczęściej stosowane z tych nazw, a mianowicie przybyszka amerykańska i karaczan amerykański będziemy używać w naszym artykule zamiennie.Przybyszka amerykańska jest szybka, zwrotna i skoczna. Ten duży owad potrafi poruszać się po wszystkich powierzchniach w tym również po szkle. Ten duży robak potrafi również latać na odległość do kilkudziesięciu metrów, choć robi to niechętnie.

Morfologia szkodnika, czyli jak wygląda Karaczan amerykański

Przybyszka amerykańska ma od 28 do 38 milimetrów długości. Samce przybyszki amerykańskiej są większe od samic przybyszki amerykańskiej. Ciało karaczana amerykańskiego jest czerwonobrązowe. Jedynie tarcza tułowiowa przybyszki amerykańskiej jest rdzawa i ma żółty brzeg. Obie pary skrzydeł przybyszki amerykańskiej są dobrze rozwinięte. Pierwsza para skrzydeł przybyszki amerykańskiej wystaje poza odwłok. Czułki przybyszki amerykańskiej są dłuższe od ciała przybyszki amerykańskiej.

Samce przybyszki amerykańskiej można rozpoznać po niewielkim, podzielonym segmencie znajdującym się na końcu odwłoka tego dużego owada. U samicy przybyszki amerykańskiej odwłok zakończony jest jednym dużym segmentem. Wyrostki rylcowe znajdujące się na końcu odwłoka przybyszki amerykańskiej są u samców dłuższe niż jest to w przypadku samic przybyszki amerykanskiej.

Co je karaczan amerykański? – żerowanie robaka

Pożywieniem karaczana amerykańskiego są resztki produktów spożywczych będących pożywieniem człowieka. Przybyszka amerykańska jest wszystkożerna, ale w jej diecie dominuje pokarm roślinny.

Występowanie przybyszki amerykańskiej

Na terenie Polski przybyszka amerykańska jest dość rzadka. Ten duży brązowy owad pojawia się głównie w ciepłych pomieszczeniach takich jak piekarnie i szklarnie, a także na terenie zsypów śmieci. Często spotykany jest również na terenie portów do których trafia z towarem znajdującym się w kontenerach.

Rozmnażanie się i rozwój przybyszki amerykańskiej

Jaja składane są przez samicę przybyszki amerykańskiej do kokonu noszonego przez nią na ostatnim segmencie odwłoka. Kokon składany jest przez samice przybyszki amerykańskiej po upływie od 1 do 6 dni od jego uformowania. Następnie przykrywany jest on resztkami pokarmu i przyklejany całością do pokarmu. Kokon przybyszki amerykańskiej jest bardzo podobny do kokonu karaczana wschodniego. Jest on jednak jaśniejszy i mniejszy ma bowiem jedynie 9 milimetrów długości .W jednym kokonie przybyszki amerykańskiej może znajdować się od 14 do 26 jaj. Przeciętnie jest to 16 jaj. Ilość kokonów składanych przez samice jest dużo większa niż jest to w przypadku innych karaczanów. Może być ich nawet 50.

Składane są one przez te bardzo duże owady w kilkunastodniowych odstępach. Czas rozwoju embrionów uzależniony jest od temperatury. W temperaturze wynoszącej 30°Celsjusza trwa on 32 dni, przy temperaturze wynoszącej 25°Celsjusza trwa on 57 dni, a w temperaturze wynoszącej 21°Celsjusza trwa on 88 dni. Larwy karaczana amerykańskiego rozwijają się jedyne przy temperaturze przekraczającej 22°Celsjusza. Przy temperaturze wynoszącej 30°Celsjusza połączonej z wysoką dostępnością pokarmu rozwój ten trwa 194 dni. Jeśli temperatura jest o zaledwie 5°Celsjusza niższa rozwój ten wydłuża się do 519 dni. Osobniki dorosłe przybyszki amerykańskiej mogą żyć do 440 dni.

Zwalczanie-karaluchów

Hodowle przybyszki amerykańskiej

Duże rozmiary i egzotyczność sprawiają, że przybyszka amerykańska często bywa również zwierzęciem hodowlanym. Zazwyczaj przybyszki amerykańskie hodowane są na podłożu składającym się z torfu, wytłoczek jajek, włókna kokosowego i ziemi.

Przybyszki amerykańskie często hodowane są na karmę ponieważ mają one niewielkie wymagania co do karmy oraz warunków bytowania, są odporne na pleśń, niską i wysoką wilgotność oraz inne czynniki. Ten duży owad dobrze znosi też przegęszczenia.

Łatwość hodowli sprawia, że przybyszka amerykańska często używana jest też do badań laboratoryjnych. Te duże owady stosowane były między innymi podczas badań dotyczących wpływu pola elektromagnetycznego na układ nerwowy.

W naszym kraju ucieczki z hodowli są jednymi z ważniejszych dróg którymi przybyszki amerykańskiej pojawiają się w środowisku. Niestety ze względu na szybkość tych owadów ucieczki te zdarzają się dość często.

Pokątnik złowieszczek – wygląd, występowanie i zywaczaje

Czym jest pokątnik złowieszczek?

Pokątnik złowieszczek (Blaps mortisaga L.) to duży owad zaliczany do rodziny czarnuchowatych.

Jak wygląda pokątnik złowieszczek

Osobniki dorosłe pokątnika mają od 20 do 28 milimetrów długości. Czułki pokątnika są długie. Sięgają one aż do nasady przedplecza. Czwarty, piąty i szósty człony czułek mają długość większą od szerokości. Głowa, przedplecze i pokrywy są punktowane, ale ich punktowanie jest drobne i płytkie. Odnóża smukłe, stopy walcowate. W ostatniej parze nóg pokątnika pierwszy człon jest dłuższy od pozostałych razem wziętych. Ciało pokątnika jest czarne i wydłużone. Pokrywy pokątnika mają bardzo nietypowy kształt będący charakterystyczną cechą tego gatunku. Są one owalne, ale z tyłu tworzą one coś w rodzaju ogonka znanego jako mucro. Słowo mucro pochodzi od greckiego słowa múkron oznaczającego ostro zakończony punkt.

Występowanie pokątnika – gdzie można spotkać pokątnika?

Pokątnik złowieszczek przystosował się do życia w środowisku przekształconym przez człowieka. Występuje głównie w miejscach ciemnych i wilgotnych takich jak cmentarze, magazyny, młyny, piwnice, spiżarnie, stajnie i szopy. Czasami pokątnik złowieszczek pojawia się również w piekarniach na resztkach mąki lub w innych miejscach w których znajduje się mąka. Ze względu na to, że pokątnik złowieszczek nie rozwija się masowo zazwyczaj nie powoduje on poważnych szkód.

W środowisku naturalnym pokątniki zasiedlają głównie obszary otwarte powiązane z norami zajęczaków lub gryzoni. W Polsce jest to głównie dolina Noteci na terenie której pokątniki rozmnażają się w norach gryzoni i brzegówek i żywią się odchodami wymienionych zwierząt oraz martwą materią roślinną która porasta okolice dębów.

Pokątnik złowieszczek występuje głównie w Eurazji. Wschodni obszar jego występowania pokątnika rozciąga się aż do Iranu i Turkmenistanu. Na terenie Europy zasięg występowania pokątnika jest bardzo szeroki. Obejmuje on Anglie, Austrie, Belgie, Białoruś, Bułgarie, Chorwacje, Czechy, Danie, Estonie, Finlandie, Francje, Grecje, Hiszpanie, Holandie, Islandie, Liechtenstein, Litwę, Łotwę, Niemcy, Norwegie, Polskę, Rumunię, Rosje, Słowacje, Słowenie, Szwecje, Szwajcarie, Ukrainę i Węgry.

W Azji pokątnik złowieszczek występuje na Kaukazie (Gruzja, Azerbejdżan i Armenia), w krajach bliskiego wschodu (Turcja, Irak i Iran) oraz w Azji środkowej (Turkmenistan). Zawleczony został przez człowieka do Ameryki Północnej.

Co je pokątnik złowieszczek?

Za równo larwy jak i osobniki dorosłe pokątnika żywią się martwą materią organiczną.

Pochodzenie nazwy pokątnika

Przydomek złowieszczek pokątnik zawdzięcza faktowi, że w przeszłości wierzono, że spotkanie tego owada w domostwie zwiastuje zgon jednego z jego mieszkańców. Wierzenia te były bezpodstawne ponieważ owady te nie zagrażają człowiekowi. Nazwy tego owada w innych niż polski językach brzmią nie mniej złowieszczo. Na przykład po włosku nazywany on jest L’annunciatore della morte co można przetłumaczyć na polski jako oznajmiacz lub zapowiadacz śmierci.

Zwyczaje pokątników

Aktywność pokątników przypada głównie na godziny nocne i wieczorne. Za dnia przebywają one wewnątrz swoich kryjówek. Zaniepokojone pokątniki nieruchomieją, a następnie unoszą odwłok i wydzielają substancje zapachowe o działaniu odstraszającym.

Rozwój pokątników

Rozwój larw pokątnika trwa od 9 do 16 miesięcy, a poczwarek od 20 do 35 dni. Tydzień po przepoczwarzeniu się następuje opuszczenie kolebek poczwarkowych przez larwy pokątnika.

Częstotliwość występowania pokątników

Pokątnik złowieszczek w Polsce nie powoduje znacznych szkód ponieważ występuje rzadko i jest uważany za gatunek zagrożony.

Zmniejszenie liczebności pokątników ma miejsce na terenie całej Europy. Spowodowane jest to głównie zmniejszeniem ilości wilgotnych, chłodnych przechowalni z klepiskiem będących ich głównymi siedliskami.