Bioasekuracja w rolnictwie

ASF W PROCESIE BIOASEKURACJI

ASF – afrykański pomór świń jest zakaźną chorobą bardzo szybko rozprzestrzeniającą się. Jak sama nazwa wskazuje wirus wywodzi się z Afryki. Afrykański pomór świń wywoływany jest wirusem afrykańskiego pomoru świń ASFV. Do zakażanie wirusem dochodzi poprzez bezpośredni lub pośredni kontakt z zakażonym zwierzęciem. Możliwe jest także przenoszenie wirusa razem ze skażoną wodą, paszą, innego rodzaju pożywieniem, a także za pośrednictwem osób przemieszczających się między gospodarstwami i hodowlami. Na zarażenie wirusem narażone są świnie, dziki i świniodziki. Nie odnotowano do tej pory wirusa, który wystąpiłby u innej grupy zwierząt . Afrykański pomór świń nie stwarza zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka. Człowiek może być jedynie pośrednim nosicielem wirusa. Asfivirus odporny jest na wysoką i niską temperaturę, w zamrożonym mięsie może przetrwać do 6 miesięcy. Wysuszanie, gotowanie, wędzenie mięsa, które mogło pochodzić z zakażonej hodowli nie daje także gwarancji pozbycia się wirusa .

Pojawienie się wirusa ASF w Polsce
W Polsce po raz pierwszy zdiagnozowano afrykański pomór świń w lutym 2014 roku. Pierwsze przypadki wirusa wykryto u dzików w województwie podlaskim, a dokładnie w powiecie sokólskim. 30km od granicy polsko-białoruskiej odstrzelono i znaleziono już martwe dziki ( 111 przypadków) do sierpnia 2016 roku. Afrykański pomór świń zdiagnozowano także w województwie podlaskim, mazowieckim i lubelskim18 przypadków u świń. Aktualnie mówi się o 20-stu ogniskach afrykańskiego pomoru świń na terenie Polski, jak na razie większość na Podlasiu i Lubelszczyźnie ( 4 ogniska woj. lubelskie, 14 ognisk woj. podlaskie i 2 ogniska woj. mazowieckie) . Z wypowiedzi wiceprezesa Krajowego Związku Pracodawców dr Janusza Wojtczaka wynika, że wirus ASF wraz z ubiegiem czasu może objąć teren całego kraju.
09 września 2016roku prezydent Polski Andrzej Duda podpisał specustawę dotyczącą afrykańskiego pomoru świń. Zgodnie z w/w ustawą, każda zakupiona świnia będzie dokładnie przebadana, natomiast mięso, które będzie trafiało na handlu zostanie przetworzone( głównie na poczet konserw mięsnych ) w temp. wyższej niż 120°.

Jakie objawy charakteryzują wirus ASF?
Choroba ma zwykle przebieg ostry lub przewlekły. Najczęstszymi objawami pojawiającymi się w przypadku zakażenia u świń i dzików są gorączka, ogólne wyniszczenie organizmu, zapalenie płuc, martwica skóry, wybroczyny, pienista wydzielina z nosa, apatia, zapalenie stawów. U świń domowych i dzikich pojawia się także obniżenie apetytu, biegunka, wymioty, kaszel oraz zapalenie spojówek. U ciężarnych świń dochodzi do poronienia, a śmiertelność w przypadku wirusa ASF wynosi praktycznie 100%. Zgodnie z Polskim prawem trzoda chlewna zarażona wirusem nie podlega leczeniu tylko zostaje zabijana, by zapobiec epidemii.
Każdy hodowca powinien być uczulony na niepokojące objawy, które zauważy.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości (pierwsze objawy kliniczne lub nagła śmiertelność świń) należy niezwłocznie poinformować lekarza weterynarii, który ostatecznie potwierdzi lub wykluczy wystąpienie wirusa.
Przenoszenie i rozprzestrzenianie wirusa ASF możliwe jest kilkoma sposobami:
– zarażenia poprzez kontakt chorych dzików i świń z tymi zdrowymi,
– między środkami transportu ze zwierzętami, paszą, produktami pochodzenia zwierzęcego , mięsem, z krajów i miejsc, w których odnotowano wirus ASF
– nielegalny przemyt zakażonego mięsa i zwierząt ( nieprzebadanych),
– poprzez resztki zakażonej żywności wyrzucanych na teren, w którym mogą spożyć je dziki,
– przez przemieszczanie się ludzi z gospodarstwa do gospodarstwa, którzy mieli do czynienia z wirusem ASF.

Bioasekuracja w walce z afrykańskim pomorem świń w Polsce

Bioasekuracja to nic innego jak działania mające maksymalnie ograniczyć rozprzestrzenianie się czynników patogennych na danym obszarze objętym w/w działaniami. Warunki jakie spełnia proces wdrożenia bioasekuracji w gospodarstwach z trzodą chlewną mają wyeliminować ryzyko wirusa ASF . Oczywiście działania bioasekuracyjne wprowadzane są nie tylko pod kontem wirusa ASF ale także innych źródeł różnych chorób. Program bioasekuracji mający na celu zapobieganie szerzeniu się afrykańskiego pomoru świń został wprowadzony na mocy ustawy z dnia 11 marca 2004r.na przez Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi, a opracował go Główny Lekarz Weterynarii. 11 maja 2016 r. Minister RiRW wprowadził kilka poprawek i zmian do programu, które obowiązują od 26 maja 2016r do 2018roku.
Program bioasekuracji nierozelwalnie związany jest z pracą firmy zajmującą się dezynfekcją, dezynsekcją i deratyzacją. Działania, w których zaangażowanie profesjonalistów firmy z dziedziny DDD jest konieczne opisane zostaną poniżej.
Najistotniejsze wymagania i punkty dotyczące bioasekuracji względem ASF :
* Teren chlewni powinien być odgrodzony płotem najlepiej na betonowej podmurówce, a wszelki szczeliny, wejścia czy stropy muszą być uszczelnione. Izolacja terenu jest bardzo ważnym elementem, który wyeliminuje w jakiś sposób dostawanie się innych zwierząt ( które mogą być nosicielami wirusa ASF ) na teren objęty bioasekuracją.
* Okna itp. należy zabezpieczyć poprzez montaż moskitier przeciwko owadom i ptakom.
* Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju wsi konieczne jest wdrożenie programu monitorowania i zwalczania szkodników. Wszystkie zwierzęta, ptaki czy owady mogą być potencjalnymi nosicielami wirusa ASF. Dlatego zalecany jest stały kontakt z firmą DDD, która przedstawi, wdroży oraz zrealizuje program ochrony przed szkodnikami.
* Na teren objęty programem obowiązuje bezwzględny zakaz wprowadzania psów i kotów. Należy także ograniczyć dostęp ptaków, insektów i gryzoni do paszy czy resztek pożywienia świń.
* Wymagane jest przeprowadzanie okresowych zabiegów dezynsekcji przy użyciu preparatów z grupy pestycydów działających na wszelkie formy insektów.
* Dezynfekcja . Firmy Pest Control stosujące system Dobrej Praktyki Rolniczej umożliwiają rolnikom różne zabiegi w tym dezynfekcję . Zabiegi te mają zwalczyć chorobotwórcze wirusy, bakterie i grzyby. Powierzchnie odtłuszczane i zmywane są substancjami czynnymi dostosowanymi do użytku w obiektach inwentarskich, a także gorącą wodą pod dużym ciśnienie. Do zabiegów dezynfekcji używane są zraszacze, zamgławiacze, które mają wysokie spektrum działania. By nie dopuścić do uodpornienia się czynników patogennych na substancje czynne zawarte w preparatach należy je cyklicznie zmieniać.
* Oprócz niechcianych insektów, zwierząt i innych organizmów należy ograniczać wejście przypadkowych osób do gospodarstwa. Natomiast osoby przebywające lub odwiedzające fermę podejrzaną lub z stwierdzoną chorobą ASF , obowiązuje okres dwudniowej karencji. Każde wejście na fermę hodowlaną powinno być zabezpieczone matami dezynfekującymi. Maty dezynfekcyjne (odkażające) zapobiegają przenoszeniu i wnoszeniu niebezpiecznych bakterii i wirusów. Maty zminimalizują ryzyko przenoszenia choroby przez człowieka ale także poprzez pojazdy wjeżdżające na teren objęty procesem bioasekuracji.
Pojazdy ( np. z paszą)poruszające się między gospodarstwami są także potencjalnym zagrożeniem. Zastosowanie mat dezynfekujących jest bardzo szerokie. Oprócz obiektów inwentarskich ( chlewnie ,kurniki, obory) używane są między innymi na przejściach granicznych, w lecznicach weterynaryjnych, pieczarkarniach, szklarniach, w zakładach produkcyjnych i przetwórstwa spożywczego oraz w miejscach skupu zwierząt.
* Utylizacja odpadów najlepiej poza ogrodzeniem gospodarstwa aby ograniczyć wjazd służb komunalnych na ten teren. Kontenery na odpady ustawione za ogrodzeniem nie będą wabić gryzoni, ptaków i insektów bezpośrednio do centrum hodowli.
* Pracownicy chlewni zobowiązani są do przestrzegania wszelkich zasad bezpieczeństwa sanitarnego. Ich dotyczy także ochronna odzież oraz kąpiel bezpośrednio przed i po wejściu na teren objęty kwarantanną.
* Stała kontrola lekarza weterynarii. Na mocy ustawy Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi lekarz weterynarii, po potwierdzeniu ogniska wirusa afrykańskiego pomoru świń na danym terenie jest zobowiązany do wydania decyzji nakazującej zabicia i utylizacji świń. Hodowcy przysługują odszkodowanie oraz rekompensata na rzecz poniesionych strat.